Tüp Bebek Tedavisinde Kullanılan İlaçlar

İlaç teknolojisindeki gelişmeler sayesinde bugün kısırlık alanında birçok yeni ve etkin ilaç bulunmaktadır. Bu ilaçların amacı overlerde yeterli büyüklük ve sayıda folikül gelişimini sağlayıp, gebelik oranını artırmayı sağlamaktır. Özellikle yardımcı üreme tekniklerinde (IVF, ICSI) birden fazla folikül elde edilmesi başarı için çok önemli etkenlerden biridir. Yumurtalıkların uyarılması için, yumurta üretiminden sorumlu olan, FSH (folikül stimüle eden hormon) ve LH (luteinize eden hormon) adlı hormonlar kullanılır.

Human Menopozal Gonadotropinler (HMG)

Menopoz sonrası kadınların idrarından saflaştırılarak elde edilen, FSH ve LH hormonlarını birlikte içeren ilaç, IVF ve ICSI için yumurtalıkların uyarılması ve birden fazla folikül elde edilmesi için uygulanmaktadır. Günlük deri altı enjeksiyonu olarak kullanılır.

Yumurtalıkların yaşlanması,
Döllenme oranında azalma,
Rahim iç zarının döllenen yumurtayı tutma yeteneğinin azalması,
Endometriozis hastalığı ve miyomların görülme sıklığının artması,
Doğurganlığı etkileyebilecek cerrahi müdahaleler gibi problemler gittikçe artmaktadır.

Kadınlarda rahim içi yapışıklıklar, rahim içinde miyom veya polip gibi embriyonun tutunmasını engelleyebilen anormalliklerin saptanması ve ortadan kaldırılması infertilitenin önüne geçmek için önemlidir. Bu amaçla ultrasonografi eşliğinde rahim içine sıvı verilerek rahim boşluğunun normal olup olmadığı kontrol edilir. Basit ve hasta için ağrısız bir yöntem olan SIS tekniği sıklıkla kullanılabilir. Ayrıca rahim filmi (HSG) de bu tür bozuklukları görmek için sıklıkla başvurulan bir yöntemdir. Histeroskopi ise rahim içine yerleştirilen ufak bir kamera sistemi ile rahim boşluğunu detaylı olarak inceleme şansı veren kolay bir yöntemdir. Aynı zamanda rahim içindeki bozuklukları düzeltme kolaylığı getirmektedir. Histeroskopi tekrarlayan tüp bebek başarısızlığına sahip vakalarda rahime ait faktörleri saptamak için kullanılır.

Uriner FSH

Menopoz sonrası kadınların idrarından saflaştırılarak elde edilen, sadece FSH hormonu içeren ilaç, IVF ve ICSI için yumurtalıkların uyarılması ve birden fazla folikül elde edilmesi için kullanılmakta ve günlük deri altı enjeksiyonu olarak uygulanmaktadır.

Rekombinant FSH

Rekombinant FSH preparatları %100 olarak saftır ve genetik mühendislik sayesinde laboratuvar şartlarında üretilmektedir. Amacı FSH ile yumurtalıkları uyararak birden fazla folikül gelişimini sağlayıp, IVF ve ICSI için birden fazla yumurta elde etmektir. Subkütan (deri altına) enjeksiyonla uygulanan ilacın artık otomatik doz ayarı yapan kalem şeklinde olanları da bulunmaktadır.

Gonadotropin Relasing Hormon Agonistleri (GnRHa)

Hipofiz bezinden FSH ve LH hormonu salgılanmasına yardımcı olan ve beyindeki hipotalamus adlı merkezden salınan Gonadotropin serbestleştirici (İngilizce releasing) hormonun sentetik halde elde edilen formudur. Kullanım tipleri arasında iğne veya burundan sprey olarak alınabilenleri de mevcuttur.

LH’nın (Luteinize edici hormon) erken yükselmesi, yardımcı üreme teknikleri ile tedavideki çok önemli sorunlardan biridir. Bu durum foliküllerin tahmin edilen süreden önce çatlayıp, sayı ve kalite olarak yeterli yumurta elde edilme şansını azaltmasına yol açmaktadır. GnRH analoglarının uygulanması, yumurtalıkların hormonal olarak uyarımı sırasında, vücudun salgıladığı LH hormonunun bu erken yükselişini önlediğinden, sayı ve kalite açısından düşük yumurtaların elde edilmesi şansını en aza indirir. Kliniğimizdeki tedavilerde artık kullanılmamaktadır.

GnRH Antagonistleri

Fonksiyon olarak GnRH analogları ile aynı etkiye sahip olsa da, etki gösterme ve kullanım süresi daha kısa olduğundan, hastaların merkeze gelecekleri gün sayısını düşürmekte, bu da tedavinin maliyetini azaltmaktadır. Enjeksiyon sayısının daha düşük olması da bir diğer avantajıdır. Günlük 0.25 mg’lık formu stimulasyonun 6. günü başlanıp, yumurta gelişimini tamamlayana kadar sürer.

Human Koryonik Gonadotropini (Çatlatma iğnesi)

Yumurta toplanmasından yaklaşık olarak 35-36 saat önce enjekte edilir ve bu enjeksiyondan tahmini 36-38 saat sonra folikül çatlaması meydana gelerek yumurtalar salınır. Bu hormonun etkisi büyümüş foliküller içindeki yumurtaları olgunlaştırarak döllenmeye hazırlamak ve progesteron salgılanmasını başlatmaktır. Doğal bir hormon olan LH’a benzeyen bu ilaçlar, kadında yumurtanın çatlamasına sebep olur. HCG enjeksiyonunun zamanlaması çok önemli olduğundan mutlaka belirtilen zamanda uygulanmalıdır.

Progesteron

Rahim içini döşeyen ve döllenen yumurtanın yerleştiği endometrium tabakasının sağlıklı büyümesi ve gelişmesi için gerekli olan bu hormon yeterli olarak salınamaz ise embriyonun endometriuma sağlıklı olarak yerleşmesi mümkün değildir. Bu yüzden IVF ve ICSI işlemlerinde endometriumu desteklemek için bu hormon dışarıdan verilmektedir. Luteal faz desteği adı verilen tedavinin, ağızdan tablet, vajinal ovül ya da cilt altı iğne formları vardır. Kliniğimizde, yumurta toplama işlemi gününde vajinal kapsül günde 3 defa 1’er ovül olacak şekilde başlanmakta ve gebelik testine kadar devam edilmektedir. Gebelik testinin pozitif çıkması durumunda, ilaç kesilebilir. Kliniğimizde verilen progesteron preparatları doğal olduğundan gebelik üzerinde hiçbir yan etkisi bulunmamaktadır.

Letrazol

Yumurta gelişimi zor olacak hastalarda kullanılan ilaç, adetin 2-4. günü başlanır ve günde 2 tablet olmak üzere toplamda 5 gün kullanılır. Yumurta gelişimi olmadığı takdirde arka arkaya 3-4 adet dönemi kullanılabilmektedir.

Diğer ilaçlar

Folikasit: Bebeklerin sakat doğmasını engellemek için tedavinin başlangıcından itibaren günlük olarak verilen bir vitamindir.

Dostinex Tablet: Prolaktin hormonu yüksek olan hastalara verilen ilaç, haftada 2 kez kullanılmalıdır.